O`zbek tilshunosligi kafedrasi

Yuldosheva Nilufar Ergashevna O`zbek tilshunosligi kafedrasi mudiri, filologiya fanlari doktori, professor Telefon: +998 91 638 75 23  Elektron pochta: yuldosheva.ne@qarshidu.uz     Qabul kunlari: Haftaning Seshanba-payshanba kunlari soat 15:00 dan 18:00 gacha

Mehnat faoliyati

1992-1997yy. -Qarshi davlat universiteti talabasi

1997-2000yy. -Qashqadaryo viloyati Qarshi tumani H.Olimjon nomli 1-o‘rta maktab o‘qituvchisi

2000-2007yy. -Qarshi davlat universiteti qoshidagi 1-akademik litsey o‘qituvchisi

2002-2005yy. -Qarshi davlat universiteti aspiranti

2007-2011yy. -Qarshi davlat universiteti o‘zbek tilshunosligi kafedrasi o‘qituvchisi

2011-2018 yy. -Qarshi davlat universiteti o‘zbek tilshunosligi kafedrasi katta o‘qituvchisi

2018-2023. yy. -Qarshi davlat universitetining o‘zbek tilshunosligi kafedrasi dotsenti

2023-h.v. - Qarshi davlat universitetining o‘zbek tilshunosligi kafedrasi professori , kafedra mudiri.

Kafedra tarixi

O‘zbek tilshunosligi kafedrasi 1956-yilda tashkil topgan. Filologiya fanlari nomzodi, dots. T.S.Yadixanova kafedraning birinchi mudiri bo‘lgan. U kafedrani 25 yil (1954-1979) davomida boshqardi. 1963-1964-yillarda kafedra tarkibiga o‘zbek adabiyoti kafedrasi ham qo‘shildi va o‘zbek tili va adabiyoti kafedrasi deb qayta nomlandi. 1988-yildan hozirgi kunga  qadar O‘zbek tilshunosligi kafedrasi mustaqil kafedra sifatida faoliyat ko‘rsatib keladi. 2023-yil 4-sentabrdan kafedrani filologiya fanlari doktori, professor N.Yuldosheva boshqarmoqda.

Asosiy vazifalari

Oliy ta’lim muassasasi yoki fakultetning tarkibiy bo‘linmasi hisoblanib, unda bir yoki bir necha turdosh fanlar bo‘yicha o‘quv, uslubiy, ilmiy-uslubiy, ilmiy-tadqiqot ishlari, shuningdek, ilmiy va ilmiy-pedagogik kadrlar tayyorlash, malakasini oshirish va qayta tayyorlash hamda tashkiliy, ma’naviy-ma’rifiy va tarbiyaviy ishlar amalga oshiriladi.

O‘qitiladigan fanlar

Bakalavriat ta’lim yo‘nalishlari bo‘yicha:

1. Tilshunoslik nazariyasi

2. Davlat tilida ish yuritish

3. Hozirgi o‘zbek adabiy tili

4. O‘zbek tili tarixi

5. Tilshunoslikka kirish

6. O‘zbek dialektologiyasi

7. O‘zbek tili o‘qitish metodikasi

8. O‘zbek tilshunosligi tarixi

9. Umumiy tilshunoslik

10. Turkiy tillarning qiyosiy-tarixiy grammatikasi  

11. Sotsiolingvistika

12. Lingvistik tahlil asoslari

13. Ilmiy ish asoslari

14. Amaliy leksikografiya

15. Matn tahriri amaliyoti

16. Kompyuter lingvistikasi

17. Korpus lingvistikasi

18. Amaliy o‘zbek tili

19. Shaxslararo va madaniyatlararo kommunikatsiya

20. Lingvokriminalistika va ekspertiza

21. O‘zbek tilida darajalanish

22. Eski o‘zbek yozuvi

23. Lingvistik ekspertiza nazariyasi

24. Matn tarjima nazariyasi va amaliyoti

25. Amaliy dialektologiya

26. Filologik va nutqiy kompetensiyalarni baholash asoslari

27. Matn ijod nazariyasi va amaliyoti

28. Amaliy psixolingvistika

29. Kompyuter leksikografiyasi

30. Sotsiopragmalingvistika

31. Xatshunoslik ekspertizasi

32. Amaliy filologiya va menejment

33. Matnning psixologik tahlili

34. Akadem yozuv

35. O‘zbek terminologiyasi

Magistratura mutaxassisliklari bo‘yicha:

1. Pragmalingvistika

2. Psixolingvistika

3. Lingvokulturologiya

4. Nazariy tilshunoslik

5. Matn tilshunosligi

6. Areallingvistika

7. O‘zbek tili leksikasi taraqqqiyoti

8. Semantika

9. Assotsiativ tilshunoslik

10. Xorijiy sotsiolingvistika

Ilmiy ishlar

O‘zbek tilshunosligi kafedrasi professor-o‘qituvchilarining keying yillardagi faoliyati davomida 10 ta monografiya, 3 risola, 12 ta o‘quv qo‘llanma, 10da ziyod uslubiy qo‘llanma, 6 ta darslik tayyorlandi va turli mavzulardagi ilmiy maqolalar xorijiy va respublika miqyosidagi ilmiy va ilmiy-ommabop jurnallarda chop etildi. Jumladan, 2023-2024-o‘quv yilining o‘zida kafedra professor-o‘qituvchilari muallifligida 3 ta darslik, 5 ta monografiya , 4 ta o‘quv va o‘quv-uslubiy qo‘llanmalar nashr etildi. 2018-yildan buyon kafedrada universitet huzurida ochilgan filologiya fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD) ilmiy darajasini beruvchi ilmiy kengash o‘z faoliyatini yuritmoqda. 2024-yilning noyabr oyiga qadar Qorqalpog‘iston Respublikasi, Toshkent shahri va viloyatlardan tashrif buyurgan 150 nafarga yaqin ilmiy tadqiqotchi o‘z dissertatsiyalarini munosib himoya qilib, filologiya fanlari doktori va filologiya fanlari bo‘yicha falsafa doktori nilmiy darajasiga ega bo‘ldilar. 2020-2024-yillar davomida kafedra a’zolaridan 6 nafari filologiya fanlari doktori (DSc), 7 nafari filologiya fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasini muvaffaqiyatli himoya qildilar. Ayni paytda kafedra katta o‘qituvchisi V.Nafasova “Janubiy O‘zbekiston gidronimlarining lingvistik xususiyatlari”, kafedra dotsenti Z.Radjabova “Olamning frazeologik manzarasi: talqin tamoyillari, lingvomadaniy xususiyatlari va leksikografik asoslari” mavzusida filologiya fanlari doktori (DSc), stajyor-o‘qituvchilardan: M.Xudoyberdiyeva “O‘zbek tilining izohli lug‘atlarida adabiyotshunoslik terminlarining berilishi”, Y.Djurayeva “O‘zbek tilida xotin-qizlar antroponimiyasining lingvistik xususiyatlari” , Z.Kenjayeva “ O‘zbek tilida zamon kategoriyasining gomogen va geterogen  aspektlari” mavzusida filologiya fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD) ilmiy darajasini olish uchun izlanishlar olib borishmoqda.

Tadqiqotchilar

So‘nggi yillarda kafedra ilmiy salohiyatini yuksaltirish borasida salmoqli ishlar amalga oshirildi. Xususan, 2020-yilda kafedra a’zolaridan B.Bahriddinova filologiya fanlari doktori (DSc), V.Nafasova filologiya fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD), 2021-yilda G.Tojiyeva filologiya fanlari doktori (DSc), Z.Raxmatova, B.Sulaymonov va Z.Radjabovalar filologiya fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD), 2022-yilda O.Shukurov filologiya fanlari doktori (DSc),  F.Maxmudova va M.Nabiyevalar filologiya fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD), 2023-yilda  N.Yuldosheva va X.Yo‘ldosheva filologiya fanlari doktori (DSc), X.Karimova  filologiya fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD), 2024-yilda X.Narxodjayeva filologiya fanlari doktori (DSc), D.Abatov va O.Xo‘jamurodova filologiya fanlari bo‘yicha falsafa doktori ilmiy darajasini olish uchun yozilgan dissertatsiyalarini muvaffaqiyatli himoya qildilar. 2020-o‘quv yilidan beri  10.00.01 – O‘zbek tili ixtisosligi bo‘yicha doktorantura va tayanch doktarantura faoliyat yuritmoqda. Hozirda kafedrada  11 nafar doktarant tahsil olmoqda.

Doktarantlar:

1. F.Hamrayev

2. R.Nabiyeva

3. Sh.Nabiyeva

4. Sh.Ismatova

5. S.Choriyeva

6. M.Ashurova

7. Sh.Rustamova

8. Sh.Hojiyeva

9. G.Salomova

10. X.Ro‘ziyeva

11. M.Ibodova

Hamkorlik

O‘zbek tilshunosligi kafedrasi Rossiya FA huzuridagi Turkologiya bo‘limi, Moskva davlat lingvistika universiteti, Chelyabinsk davlat universiteti (Rossiya), Turkiya respublikasi FA Turkologiya (Anqara) bo‘limi, Turkiyaning Otaturk, Hajettepe, Bartin universitetlari,  shuningdek, O‘zR FA Alisher Navoiy nomidagi Til va adabiyot instituti, O‘zMU, Nizomiy nomidagi TDPU, BuxDU, SamDU, FarDU, TerDU, UrDU, NamDU, QDPIlar bilan hamkorlik aloqalarini o‘rnatgan.

Kafedra o‘qituvchilari

1. Yuldosheva Nilufar Ergashevna – kafedra mudiri, f.f.d. (DSc), professor

2. Bahriddinova Bashorat Madiyevna – f.f.d. (DSc), professor

3. Jabborov Xo‘jamurot – f.f.d. (DSc), professor

4. Tojiyeva Gulbahor Nomozovna – f.f.d. (DSc), professor

5. Urinova Olima Tog‘ayevna – f.f.n., dotsent

6.  Yo‘ldasheva Xalida Qo‘ziyevna – f.f.d. (DSc), dotsent

7. Nabiyeva Munira Hamroqulovna – f.f.f.d. (PhD), dotsent

8. Kenjayeva Sabohat Eshmamatovna – f.f.f.d. (PhD), dotsent

9. Radjabova Ziyodaxon  Ibodullo qizi – f.f.f.d. (PhD), dotsent

10. Nafasova Vazira Turayevna – f.f.f.d. (PhD), katta o‘qituvchi

 11. Maxmudova Farangiz  Muzaffar qizi – f.f.f.d. (PhD), katta o‘qituvchi

12. Karimova Xurriyat Sharipovna – f.f.f.d. (PhD), katta o‘qituvchi

13. Raxmatova Zoira Haqnazarovna – f.f.f.d. (PhD), katta o‘qituvchi

14. Jurayeva Yulduz G‘aybullayevna.– o‘qituvchi

15. Xudoyberdiyeva Maxbuba Murodovna – stajyor-o‘qituvchi

16. Bo‘riyeva Lobar Abdullayevna– stajyor-o‘qituvchi

17. Kenjayeva Zahro Suyunovna – stajyor-o‘qituvchi